Badanie Alkomatem – Procedura i Twoje Prawa
Poznaj procedurę badania alkomatem i swoje prawa podczas kontroli. Dowiedz się kiedy można zakwestionować wynik badania trzeźwości.
Badanie alkomatem – procedura i przepisy
Badanie alkomatem jest standardową procedurą stosowaną przez policję w celu sprawdzenia trzeźwości kierowców. Aby badanie było przeprowadzone prawidłowo i jego wyniki były wiarygodne, musi spełniać określone wymogi proceduralne i techniczne.
Rodzaje urządzeń do badania trzeźwości
W Polsce policja wykorzystuje różne typy urządzeń do badania zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu:
1. Alkomaty przesiewowe
- Służą do wstępnej kontroli trzeźwości
- Wynik ma charakter orientacyjny
- Nie drukują pokwitowania z wynikiem
- Pozytywny wynik wymaga potwierdzenia alkomatem dowodowym
2. Alkomaty dowodowe
- Wynik ma charakter dowodowy w postępowaniu
- Drukują pokwitowanie z dokładnym wynikiem pomiaru
- Podlegają regularnej kalibracji i certyfikacji
- Posiadają świadectwo legalizacji (ważne 6 lub 12 miesięcy)
- Najczęściej używane modele to Alkometr A2.0 i Alcotest 7410
Prawidłowa procedura badania alkomatem
Badanie trzeźwości kierowcy powinno przebiegać według ściśle określonej procedury:Przed badaniem
- Policjant powinien poinformować kierowcę o zamiarze przeprowadzenia badania
- Urządzenie musi być sprawne i posiadać ważne świadectwo legalizacji
- Policjant powinien przygotować nowy, jednorazowy ustnik
- Badanie powinno odbywać się w odpowiednich warunkach (temperatura, brak zakłóceń)
W trakcie badania
- Policjant powinien poinstruować kierowcę o sposobie przeprowadzenia badania
- Kierowca powinien dmuchać w ustnik jednym, długim wydechem aż do sygnału dźwiękowego
- Przy alkomatach dowodowych wykonuje się dwa pomiary w odstępie 15-20 minut
- Różnica między wynikami nie powinna przekraczać określonej tolerancji
Po badaniu
- Policjant powinien pokazać kierowcy wynik badania
- W przypadku alkomatów dowodowych kierowca otrzymuje wydruk z wynikiem
- W razie pozytywnego wyniku policjant informuje o konsekwencjach prawnych
- Kierowca ma prawo zażądać badania krwi na zawartość alkoholu
Prawa kierowcy podczas badania alkomatem
Kierowca poddawany badaniu trzeźwości ma określone prawa, które powinien znać:
- Prawo do informacji o procedurze badania
- Prawo do weryfikacji, czy alkomat posiada ważne świadectwo legalizacji
- Prawo do żądania użycia nowego, jednorazowego ustnika
- Prawo do żądania badania krwi (na własny koszt, zwracany w przypadku wyniku negatywnego)
- Prawo do odmowy badania alkomatem ze względów zdrowotnych (wtedy przeprowadza się badanie krwi)
- Prawo do otrzymania wydruku z wynikiem badania (przy alkomatach dowodowych)
Obowiązki kierowcy podczas kontroli trzeźwości
Zgodnie z art. 129 ustawy Prawo o ruchu drogowym, kierowca ma obowiązek poddać się badaniu trzeźwości na żądanie uprawnionego organu. Odmowa poddania się badaniu:
- Jest traktowana jak przyznanie się do prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości
- Skutkuje zatrzymaniem prawa jazdy
- Może skutkować przymusowym badaniem krwi
- Podlega takim samym sankcjom jak jazda w stanie nietrzeźwości
Częste błędy proceduralne podczas badania
Podczas kontroli trzeźwości mogą wystąpić nieprawidłowości, które wpływają na wiarygodność wyniku:
- Badanie przeprowadzone w zbyt krótkim czasie po spożyciu alkoholu (mniej niż 15 minut)
- Użycie alkomatu bez ważnego świadectwa legalizacji
- Brak drugiego, kontrolnego pomiaru
- Zbyt duża różnica między dwoma pomiarami
- Badanie w nieodpowiednich warunkach (np. zbyt niska temperatura)
- Nieprawidłowe pouczenie kierowcy o procedurze i jego prawach
Kwestionowanie wyników badania alkomatem
Jeśli kierowca uważa, że wynik badania jest nieprawidłowy, może go zakwestionować:
- Zażądać natychmiastowego badania krwi (najskuteczniejsza metoda)
- Zwrócić uwagę na nieprawidłowości proceduralne i żądać ich odnotowania
- Sprawdzić świadectwo legalizacji alkomatu
- W postępowaniu sądowym wnioskować o weryfikację poprawności badania
- Powołać biegłego, który oceni wiarygodność badania
Czynniki wpływające na wynik badania
Na wynik badania alkomatem mogą wpływać różne czynniki:
- Niektóre schorzenia (np. cukrzyca, choroby układu oddechowego)
- Przyjmowanie określonych leków
- Spożycie niektórych produktów spożywczych (np. cukierki z alkoholem)
- Używanie płynów do płukania jamy ustnej zawierających alkohol
- Spożycie alkoholu tuż przed badaniem (alkohol zalegający w jamie ustnej)
Warto jednak podkreślić, że współczesne alkomaty dowodowe są coraz bardziej odporne na te czynniki, a właściwe przeprowadzenie procedury (w tym drugi pomiar po 15-20 minutach) ma na celu wyeliminowanie ich wpływu.
Podsumowanie
Badanie alkomatem to standardowa procedura kontroli trzeźwości kierowców. Aby badanie było wiarygodne i mogło stanowić dowód w postępowaniu, musi być przeprowadzone zgodnie z określonymi wymogami proceduralnymi i technicznymi. Kierowca powinien znać swoje prawa i obowiązki związane z badaniem, a w razie wątpliwości może skorzystać z prawa do badania krwi.
Najważniejsze jest jednak, aby pamiętać, że jedynym pewnym sposobem uniknięcia problemów związanych z kontrolą trzeźwości jest całkowita abstynencja przed prowadzeniem pojazdu. Żadne okoliczności nie usprawiedliwiają decyzji o prowadzeniu samochodu po spożyciu alkoholu.