Kontrola Trzeźwości – Prawa i Obowiązki

Dowiedz się jak zachować się podczas kontroli trzeźwości. Poznaj swoje prawa, obowiązki i procedury policyjne podczas badania alkomatem.

Podstawowe zasady podczas kontroli drogowej

Kontrola drogowa, w tym badanie trzeźwości, jest stresującym doświadczeniem dla wielu kierowców. Niezależnie od tego, czy spożywałeś alkohol czy nie, warto znać właściwe zasady zachowania, które pomogą przejść przez kontrolę sprawnie i zgodnie z prawem.

Zatrzymanie do kontroli

Jak rozpoznać prawomocne zatrzymanie?

Policjant może zatrzymać pojazd do kontroli:

• W umundurowaniu, dając sygnał do zatrzymania tarczą lub ręką
• W radiowozie oznakowanym, używając sygnałów świetlnych i dźwiękowych
• W nieoznakowanym radiowozie, używając sygnałów świetlnych i dźwiękowych oraz pokazując legitymację służbową

Pierwsze chwile po zatrzymaniu

1. Zatrzymaj pojazd w bezpiecznym miejscu, jak najbliżej prawej krawędzi jezdni
2. Wyłącz silnik i włącz światła awaryjne
3. Pozostań w pojeździe, trzymając ręce na kierownicy (chyba że policjant poprosi o opuszczenie pojazdu)
4. Opuść szybę, aby umożliwić komunikację
5. Przygotuj dokumenty (prawo jazdy, dowód rejestracyjny, OC), ale nie wyjmuj ich, dopóki policjant o to nie poprosi

Kontrola trzeźwości

Badanie alkomatem

Podczas rutynowej kontroli lub w ramach specjalnych akcji policjant może przeprowadzić badanie trzeźwości:

1. Policjant powinien poinformować o zamiarze przeprowadzenia badania
2. Przed badaniem warto poinformować policjanta, jeśli:
   • Spożywałeś alkohol w ciągu ostatnich 30 minut (wtedy badanie powinno być odroczone)
   • Cierpisz na choroby mogące wpływać na wynik (np. cukrzyca, astma)
   • Używałeś płynów do płukania jamy ustnej zawierających alkohol
3. Podczas badania:
   • Weź głęboki wdech i wydmuchaj powietrze jednym, długim wydechem
   • Kontynuuj wydech do momentu sygnału dźwiękowego
   • Nie przerywaj wydechu przedwcześnie

Wynik negatywny

Jeśli wynik badania jest negatywny (0,0‰ lub poniżej 0,2‰):

• Policjant powinien poinformować o tym fakcie
• Kontrola zostaje zakończona lub kontynuowana w innym zakresie
• Możesz kontynuować jazdę

Wynik pozytywny

Jeśli wynik badania wskazuje na obecność alkoholu (0,2‰ lub więcej):

• Zachowaj spokój i współpracuj z policjantem
• Zostaniesz poddany drugiemu badaniu alkomatem dowodowym
• Masz prawo zażądać badania krwi (na własny koszt, zwracany jeśli wynik okaże się negatywny)
• Nie argumentuj i nie przekonuj policjanta, że “czujesz się trzeźwy” – liczy się wynik badania, nie subiektywne odczucia

Prawa i obowiązki kierowcy podczas kontroli

Twoje prawa:

• Prawo do weryfikacji tożsamości policjanta (możesz poprosić o okazanie legitymacji służbowej)
• Prawo do informacji o przyczynie kontroli
• Prawo do sprawdzenia, czy alkomat ma ważne świadectwo legalizacji
• Prawo do żądania użycia jednorazowego, nowego ustnika
• Prawo do żądania badania krwi (na własny koszt, zwracany przy wyniku negatywnym)
• Prawo do otrzymania wydruku z wynikiem badania (przy alkomatach dowodowych)
• Prawo do odmowy podpisania protokołu, jeśli się z nim nie zgadzasz

Twoje obowiązki:

• Obowiązek zatrzymania pojazdu na żądanie uprawnionego organu
• Obowiązek okazania wymaganych dokumentów
• Obowiązek poddania się badaniu trzeźwości (odmowa traktowana jest jak przyznanie się do prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości)
• Obowiązek stosowania się do poleceń policjanta
• Obowiązek zachowania spokoju i nie utrudniania czynności służbowych

Co robić w szczególnych sytuacjach?

Gdy jesteś trzeźwy, ale alkomat pokazuje wynik pozytywny:

1. Zachowaj spokój i nie wdawaj się w kłótnie
2. Poproś o drugie badanie alkomatem dowodowym
3. Zażądaj badania krwi
4. Jeśli to możliwe, poproś o odnotowanie okoliczności, które mogły wpłynąć na wynik (np. choroby, leki)
5. Nie podpisuj protokołu, jeśli się z nim nie zgadzasz – zaznacz powód odmowy

Gdy odmówisz badania alkomatem:

Pamiętaj, że odmowa badania:

• Jest traktowana jak przyznanie się do prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości
• Skutkuje zatrzymaniem prawa jazdy
• Może skutkować przymusowym badaniem krwi
• Podlega takim samym sankcjom jak jazda w stanie nietrzeźwości

Jedynym uzasadnionym powodem odmowy może być stan zdrowia uniemożliwiający przeprowadzenie badania wydychanym powietrzem.

Gdy jesteś po spożyciu alkoholu:

1. Nie zaprzeczaj i nie kłam – to tylko pogarsza sytuację
2. Zachowaj spokój i współpracuj z policjantem
3. Nie próbuj przekonywać, że “wypiłeś tylko jedno piwo” lub “czujesz się dobrze”
4. Przyjmij konsekwencje swojego postępowania
5. Nie wsiadaj za kierownicę po spożyciu alkoholu, nawet jeśli wydaje ci się, że jesteś trzeźwy

Konsekwencje jazdy po alkoholu

Warto przypomnieć, że jazda po alkoholu wiąże się z poważnymi konsekwencjami:

Stan po użyciu alkoholu (0,2‰ – 0,5‰):

• Wykroczenie zagrożone aresztem lub grzywną
• Zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat
• Od 10 do 15 punktów karnych

Stan nietrzeźwości (powyżej 0,5‰):

• Przestępstwo zagrożone grzywną, karą ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2
• Zakaz prowadzenia pojazdów od 1 roku do 15 lat
• Świadczenie pieniężne na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym (minimum 5000 zł)

Podsumowanie

Kontrola drogowa, w tym badanie trzeźwości, to rutynowa procedura, która może przebiec sprawnie, jeśli będziesz znał swoje prawa i obowiązki. Kluczowe zasady to: zachowanie spokoju, współpraca z policjantem, znajomość procedury oraz świadomość swoich praw.

Pamiętaj jednak, że najlepszym sposobem na uniknięcie problemów związanych z kontrolą trzeźwości jest całkowita abstynencja przed prowadzeniem pojazdu. Żadne okoliczności nie usprawiedliwiają decyzji o prowadzeniu samochodu po spożyciu alkoholu.